महाराष्ट्राचीकुलस्वामीनी श्रीतुळजाभवानी मातेच्या शाकंभरी नवराञोत्सव पुर्वीच्या मंचकीनिद्रेस बुधवार दि. 13 रोजी सांयकाळी आरंभ झाला . ही देविजींची मंचकीनिद्रा गुरुवार दि 21 रोजी पहाटे पर्यत चालणार आहे.
तिर्थक्षेञ तुळजापूरात वर्षभरात दोन नवराञोत्सव मोठ्या उत्साहात साजरे केले जातात अश्विन महिनातील शारदीय नवराञोत्सव व या पौष महिन्यातील शाकंभरी नवराञोत्सव दोन्ही उत्सवा पुर्वी देवि मंचकीनिद्रा घेते देविजी वर्षभरात २१ दिवस मंचकीनिद्रे साठी शेजघरातील चांदीचा पलंगावर निद्रस्त केली जाते.
बुधवारी सकाळी दहा वाजता श्रीतुळजाभवानी मातेचा गादीतील कापुस काढण्यात आल्यानंतर सुवासनी आराधी महिलांनीप्रथम कापुसाची पुजा करुन ऐकमेकींना हळद कुंकु लावुन पाणाचे विडे देवुन कापुस वेचण्यास पारंभ केला. त्यानंतर मुस्लीम धर्मिय बाशुमिया पिंजारी यांच्या कुंटुंबियांनी तो पिंजुन दिला नंतर निकते कुंटुंबियांनी तो गादीत भरल्या नंतर गाद्या शिवुन दिल्या तो पर्यत पलंगे कुंटुबियांनी देविचा चांदीचा पलंग स्वच्छ धुवुन त्यास घासुन चमकवले त्यानंतर त्यावर कापडी नवार पट्ट्या लावुन त्यावर तीन गाद्या टाकुन देविचा मंचकीनिद्रेस शेजघर तयार केले. हे काम पाच वाजे पर्यत बब्रुवान पलंगे, सुनिल पलंगे,नारायण पलंगे, अण्णा पलंगे, अरुण पलंगे,राजेंद्र पलंगे, संकेत पलंगे, विनोद पलंगे, अर्जून पलंगे अादिंनी पुर्ण केले.सांयकाळी सहा वाजता घाट करण्यात आली नंतर देविजीस शुध्दस्नान घातल्यानंतर मुर्ती स्वछ करण्यात आली नंतर ती अलगद हातावरुन शेज घरातील चांदीचा सिंहासनावर निद्रस्त करण्यात आली.
त्यानंतर येथे घुग-याचा नैवध दाखवुन धुपारती करण्यात आली.यावेळी पाळीवाले भोपेपुजारी मंहत मंदीर विश्वस्त धार्मिक व्यवस्थिपक मानकरी मंदीर कर्मचारी उपस्थितीत होते. नंतर मंहत वाकोजी बुवांनी प्रक्षाळ पुजा करण्यात आल्यानंतर मंदीर बंद करण्यात आले नंतर देविजींचा मंचकीनिद्रे स आरंभ झाला. देविजींचा मंचकीनिद्रा कालावधीत धार्मिक वृत्तीचे भाविक कुलधर्म कुलाचार करणे वर्ज समजत असल्याने देवीदर्शनार्थ भक्तांची संख्या रोडवलेली असते.या कालावधीत देवीजीस सुगंधी तैलअभिषेक केले जातात. पुजारीवृंद देविजीचा मंचकीनिद्रे कालावधीत विश्रांतीसाठी गादीउशीचा वापर न करता साध्या सतरंजी वर उशी न घेता विश्रांती करतात.
मंचकीनिद्रस्त कालावधीत मक्ररसंक्रात !
यंदा मक्ररसंक्रात श्रीतुळजाभवानी चा मंचकीनिद्रस्त कालावधीत आली असल्याने देविजींना वाणववसा मंचकीनिद्रस्त कालावधीत सुवासनींना द्यावा लागणार आहे.
धार्मिक कार्यक्रम
गुरुवार दि.२१ रोजी पहाटे श्रीदेवीजींची सिंहासनावर प्रतिष्ठापना करण्यात करण्यात येणार असुन दुपारी १२ वा घटस्थापना करण्यात येवुन ब्राम्हणांस अनुष्ठानाची वर्णी देण्यात येणार आहे व रात्री मंदीर प्रांगणात छबिना काढण्यात येणार आहे.
शुक्रवार दि. २२ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा वराञी छबिना, शनिवार दि२३ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा वरथअलंकार महापुजा रात्री छबिना, रविवार दि२४ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा व मुरलीअलंकारमहापुजा व राञी छबिना, सोमवार दि .२५ सकाळी ७वा जलयाञा शेषशाही अलंकार महापुजा व रात्री छबिना, मंगळवार दि२६ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा व भवानी तलवार अलंकार पुजा व राञी छबिना बुधवार २७ अग्नीस्थापना शतचंडी होमहवनास आरंभ महिषासुरमर्दिनी अलंकार पुजा वा राञी छबिना, गुरुवार दि.२८ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा व दुपारी १२ वा. पुर्णाहुती घटोत्यापन राञी छबिना , शुक्रवार दि.२९ श्रीदेवीजींची नित्योपचार पुजा अन्नदान महाप्रसादव राञी छबिना